Bloemkoolcake

"Wat is dat witte?" zei iemand een keer. Wel, dat is nu de bloemkool... en 'dat groene' is basilicum...

Ja, dat klinkt misschien raar, bloemkoolcake, maar als ik nu eens zeg dat deze hartige 'taart' een recept is van Yotam Ottolenghi (uit Plenty More), wat zeg je dan? O zo.

Ik heb dit gerecht diverse keren gemaakt, in verschillende maten en vormen en zelfs met variaties als ik de voorgeschreven ingrediënten niet allemaal had. En elke versie was lekker en werd ook door anderen (heel belangrijk!) zeer op prijs gesteld. Met een lichte (groene) salade erbij of een soepje vooraf heb je gelijk een volledige maaltijd!

Ottolenghi's auberginecheesecake

Deze bloemkoolcake staat tegenwoordig, samen met Ottolenghi’s auberginecheesecake (ook uit Plenty More; recept volgt nog), regelmatig op mijn menu. Beide gerechten zijn namelijk ook heel goed van tevoren te bereiden, in te vriezen en/of mee te nemen op een picknick. De auberginecheescake bevat geen bloem en is dus glutenvrij.
Helaas heb ik voor de bloemkoolcake nog geen glutenvrije versie kunnen ontwikkelen (wie stort zich erop?), maar ik vermoed dat je met 2/3 rijstmeel en 1/3 ketanmeel (plakrijstmeel) een heel eind komt. Of anders met 100 g maisbloem en 20-25 g maizena. Zoiets.

Hoe dan ook, het is tijd om het recept hier te delen!

Nodig:

• 1 klein bloemkooltje, in kleine roosjes (ong. 350 g)
• 1 middelgrote rode ui
• 75 ml olijfolie
• ½ el rozemarijnblaadjes, fijn gesneden of geknipt
• 7 eieren
• 15 g basilicum (dat is, ongeknipt, een hele kom van 250 ml vol), fijngeknipt
• 120 g (gezeefde) bloem
• 1 ½ theelepel* bakpoeder (* zie pagina Maten en gewichten)
• 1/2 theelepel* gemalen kurkuma
• 150 g grof geraspte Parmezaanse kaas, of oude kaas, of andere pittige kaas
• zachte boter om de bakvorm mee in te smeren
• 1 el witte sesamzaadjes
• 1 el nigella (zwarte sesamzaadjes)
• peper (uit de molen) en zout

Bereiding

• Verwarm de oven voor op 200⁰ (heteluchtoven 180⁰), gasstand 4.
• Kook de bloemkoolroosjes in een bodempje water (en desgewenst een mespunt zout) tot ze beetgaar zijn, zo’n 12-15 minuten. (In de magnetron gaat het ook heel goed; dan hoeven ze maar een minuut of 4.) Afgieten en goed laten uitlekken.
• Snijd uit het midden van de ui 4 mooie ringen van ± 0,5 cm doorsnee  en leg ze opzij. Snipper de rest fijn. 
• Doe de uisnippers in een koekenpannetje met de olie en de rozemarijn en roerbak tot ze zacht en licht gekleurd zijn, zo’n 10 minuten. Haal van het vuur en laat afkoelen.
• Doe de eieren in een kom en klop ze los met de fijngehakte basilicum en het afgekoelde ui/rozemarijnengsel (een standmixer is handig, maar een met een keukenmachine of handmixer gaat het ook).
• Voeg al kloppend achtereenvolgens de kurkuma, kaas, bloem met bakpoeder, en veel (zwarte) peper uit de molen toe. Proef en kijk of er eventueel nog zout bij moet. 
• Bekleed een ingevette bakvorm (± 24 cm ø – maar een vierkante of langwerpige cakevorm, ofwel meer kleinere vormpjes zijn ook goed) met bakpapier. Boter de zijwanden ook weer in en bestrooi die met het witte en zwarte sesamzaad. 
• Giet het bloemkoolmengsel in de vorm, en leg de losgemaakte uiringen er als versiering bovenop. Plaats de vorm(en) in het midden van de oven en bak de cake 45 minuten. De bloemkoolcake moet goudbruin zijn en een mes of satéprikker moet er schoon uitkomen. (Kleinere vormpjes: kijk/prik/ruik na 25 minuten of ze goed zijn.)
• Haal de vorm(en) uit de oven en laat de cake minstens 20 minuten afkoelen alvorens ze te serveren. Lauwwarm is de bloemkoolcake het lekkerst. Koud kan ook. 

Variaties:

• Vervang de sesamzaadjes door (verse of gedroogde) tijmblaadjes, of door komijnzaadjes.
• Heb je haast (of gewoon niet al te veel tijd)? Bekleed dan de bakvorm 'gewoon' met bakpapier (eerst verfrommelen, dan is het veel makkelijker in vorm te krijgen) en doe de sesamzaadjes onderin en bovenop.
• Vervang de kurkuma door gemalen komijn (niet te veel, het moet vooral niet overheersen) of wat (gerookte) paprika.
• Vervang bloem + bakpoeder door zelfrijzend bakmeel. 
• Vervang de rode ui door gele ui; het maakt niet heel veel uit, het is vooral voor het oog.
• Voor een pittiger versie: voeg 1/2 theelepel* piment d'Espelette (en/of pimentón, gerookte paprika),  1 theelepel* gemalen komijn, 1/4 theelepel* vers geraspte of gemalen nootmuskaat en nóg meer zwarte peper toe , of één van deze bestanddelen.
• Natriumarm: laat uiteraard het zout weg, vervang de kaas door een natriumarme variant en voeg wat meer kruiden toe (rozemarijn, tijm, een mespuntje pimentón of gerookte paprika, een uitgeperst teentje knoflook, en wat meer basilicum).

Iers volkoren boerenbrood

Iers boerenbrood - © Foto Jacqueline Wesselius

Nee, dit brood is niet glutenvrij, laat ik daar meteen voor waarschuwen. De glutenvrijen onder u moeten het alsnog doen met mijn haver- dan wel maïsbrood. Dit Ierse brood, dat ik onlangs in de New York Times tegenkwam, is wel - dankzij het volkorenmeel - zeer vezelrijk en dat is dan weer gezond. Maar het is vooral, vooral héél erg lekker en omdat het met baksoda (natriumbicarbonaat) gemaakt is en niet met gist, gaat het ook heel snel. Zodra het deeg klaar is, kan het in de oven, je hoeft niet te wachten tot het eerst gerezen is.

© Photo Danny Ghitis for The New York Times

Het recept in de New York Times (van David Tanis) was met volkoren tarwebloem, maar ik had precies de benodigde hoeveelheid volkoren speltbloem* en heb dat hiervoor gebruikt. Ik denk eerlijk gezegd niet dat het iets uitmaakt (net zomin als de benaming 'meel' of 'bloem'; ik gebruik ze door elkaar heen - maar misschien krijg ik nu de puristen onder u op m'n dak...).
Het werd bij mij wat meer 'boerenbrood' dan op de foto in de New York Times, maar het is me toch lékker geworden...

Nodig:

• 300 g volkoren (spelt-)bloem
• 300 g patent tarwebloem (plus een beetje voor op het werkblad)
• 5 g (1/2 teaspoon, meestal ca. 1 Nederlandse theelepel) zout
• 8-9 g baksoda (natriumbicarbonaat)
• 5 g citroenzuur (facultatief)
• 30 g zachte boter 
• 1 ei
• 1/2 liter karnemelk, plus een klein beetje om het brood in te kwasten.

Werkwijze:

Verwarm de oven voor op 225 graden.
Meng de droge elementen (bloem, zout, baksoda en eventueel citroenzuur) in een kom.
Mix ei en karnemelk.
Wrijf de zachte boter met de vingertoppen door de bloem (maar u mag de boter ook even meemixen met het karnemelk-ei-mengsel).
Voeg het karnemelk-ei-mengsel bij de bloem (in de standmixer, met de deeghaak) of met een houten lepel, beetje bij beetje.
Het deegmengsel moet zacht en soepel zijn, maar niet plakkerig. Als het wél plakt: bloem toevoegen en meemixen. Mocht het te stijf zijn, doe er een scheutje karnemelk bij.
Kieper het deeg op een met bloem bestrooid werkblad, kneed het een beetje door om het nog soepeler te maken.
Maak er een mooie bol van, plaats die op een met bakpapier of folie bedekte bakplaat.
Maak er met een scherp mes kruislings inkepingen in.
Kwast de bol in met karnemelk.
Plaats de bakplaat in het midden van de oven.
15 minuten bakken, dan de temperatuur verlagen naar 210 graden (of 200 in een heteluchtoven).
Dan nog 30 minuten bakken, tot het brood mooi bruin is en het kruis bovenop fraai is opengegaan.
Het brood is gaar als het hol klinkt wanneer je op de onderkant klopt. Anders nog even terugzetten.
Als het gaar is, laten afkoelen op een rooster.
En wat is er lekkerder, op zo'n verse, geurende boterham, dan alleen maar wat roomboter?

Variaties

• Ik heb de hoeveelheid zout van het oorspronkelijke recept gehalveerd - maar als u dit flauw vindt, verhoog dan de hoeveelheid zout (10 g lijkt me wel heel veel, doe er desnoods 8 g zout in).
• Bakpoeder in plaats van baksoda mag ook. Baksoda heeft wel altijd iets zuurs nodig, vandaar de karnemelk en het citroenzuur. Met bakpoeder zou u ook gewone melk kunnen nemen, of sojamelk.
• Voor lactosevrij: vervang de boter door (b.v. zonnebloem-) olie.
• Eventueel zou je de karnemelk door yoghurt kunnen vervangen (desnoods aangelengd met wat water, als de yoghurt erg dik is).