Iers volkoren boerenbrood

Iers boerenbrood - © Foto Jacqueline Wesselius

Nee, dit brood is niet glutenvrij, laat ik daar meteen voor waarschuwen. De glutenvrijen onder u moeten het alsnog doen met mijn haver- dan wel maïsbrood. Dit Ierse brood, dat ik onlangs in de New York Times tegenkwam, is wel - dankzij het volkorenmeel - zeer vezelrijk en dat is dan weer gezond. Maar het is vooral, vooral héél erg lekker en omdat het met baksoda (natriumbicarbonaat) gemaakt is en niet met gist, gaat het ook heel snel. Zodra het deeg klaar is, kan het in de oven, je hoeft niet te wachten tot het eerst gerezen is.

© Photo Danny Ghitis for The New York Times

Het recept in de New York Times (van David Tanis) was met volkoren tarwebloem, maar ik had precies de benodigde hoeveelheid volkoren speltbloem* en heb dat hiervoor gebruikt. Ik denk eerlijk gezegd niet dat het iets uitmaakt (net zomin als de benaming 'meel' of 'bloem'; ik gebruik ze door elkaar heen - maar misschien krijg ik nu de puristen onder u op m'n dak...).
Het werd bij mij wat meer 'boerenbrood' dan op de foto in de New York Times, maar het is me toch lékker geworden...

Nodig:

• 300 g volkoren (spelt-)bloem
• 300 g patent tarwebloem (plus een beetje voor op het werkblad)
• 5 g (1/2 teaspoon, meestal ca. 1 Nederlandse theelepel) zout
• 8-9 g baksoda (natriumbicarbonaat)
• 5 g citroenzuur (facultatief)
• 30 g zachte boter 
• 1 ei
• 1/2 liter karnemelk, plus een klein beetje om het brood in te kwasten.

Werkwijze:

Verwarm de oven voor op 225 graden.
Meng de droge elementen (bloem, zout, baksoda en eventueel citroenzuur) in een kom.
Mix ei en karnemelk.
Wrijf de zachte boter met de vingertoppen door de bloem (maar u mag de boter ook even meemixen met het karnemelk-ei-mengsel).
Voeg het karnemelk-ei-mengsel bij de bloem (in de standmixer, met de deeghaak) of met een houten lepel, beetje bij beetje.
Het deegmengsel moet zacht en soepel zijn, maar niet plakkerig. Als het wél plakt: bloem toevoegen en meemixen. Mocht het te stijf zijn, doe er een scheutje karnemelk bij.
Kieper het deeg op een met bloem bestrooid werkblad, kneed het een beetje door om het nog soepeler te maken.
Maak er een mooie bol van, plaats die op een met bakpapier of folie bedekte bakplaat.
Maak er met een scherp mes kruislings inkepingen in.
Kwast de bol in met karnemelk.
Plaats de bakplaat in het midden van de oven.
15 minuten bakken, dan de temperatuur verlagen naar 210 graden (of 200 in een heteluchtoven).
Dan nog 30 minuten bakken, tot het brood mooi bruin is en het kruis bovenop fraai is opengegaan.
Het brood is gaar als het hol klinkt wanneer je op de onderkant klopt. Anders nog even terugzetten.
Als het gaar is, laten afkoelen op een rooster.
En wat is er lekkerder, op zo'n verse, geurende boterham, dan alleen maar wat roomboter?

Variaties

• Ik heb de hoeveelheid zout van het oorspronkelijke recept gehalveerd - maar als u dit flauw vindt, verhoog dan de hoeveelheid zout (10 g lijkt me wel heel veel, doe er desnoods 8 g zout in).
• Bakpoeder in plaats van baksoda mag ook. Baksoda heeft wel altijd iets zuurs nodig, vandaar de karnemelk en het citroenzuur. Met bakpoeder zou u ook gewone melk kunnen nemen, of sojamelk.
• Voor lactosevrij: vervang de boter door (b.v. zonnebloem-) olie.
• Eventueel zou je de karnemelk door yoghurt kunnen vervangen (desnoods aangelengd met wat water, als de yoghurt erg dik is).